A new vision for the future of farming and the environment – Gweledigaeth newydd ar gyfer dyfodol ffermio ac amgylchedd

A new vision for the future of farming and the environment

Plaid Cymru Assembly Member Simon Thomas will deliver a speech later today on the future of the agriculture industry in Wales during the Agriculture Conference and Learning Fair at Gelli Aur Campus, Coleg Sir Gâr.

In his speech, Simon Thomas warns London politicians not to seek to reverse devolution in the process of leaving the European Union.

Shadow Cabinet Secretary for Rural Affairs, Mid and West AM Simon Thomas, said:

“Agriculture in Wales is facing the most challenging situation since World War II, and certainly no-one today can recall such a volatile situation or a period of greater uncertainty about the future of the industry.

“Many of these challenges arise from the decision to leave the European Union but some result from changes in the way we eat, trade and regard our countryside and environment. Not the least of these is climate change.

“With this in mind, I believe it is extremely important for us to seek the best ways of supporting young people in agriculture and making agriculture an attractive industry for young people.

“We shall need ideas and new blood to tackle these challenges, and I am very keen for the Welsh Government and the National Assembly to encourage young people into agriculture.

“The agriculture industry, and the wider food and drink industry, is vital in Wales for our economy, our way of life, and for the health and welfare of our population.

“For me, agriculture, and the opportunity it provides us to ensure sustainable stewardship of our countryside, is the foundation stone of nation building.”

In his speech, Simon Thomas said:

“Agriculture is the sector facing the greatest uncertainty following the decision to leave the EU.

“There is uncertainty regarding funding the sector post-Brexit, trade deals post-Brexit, and who will make the decisions on laws and policies for the sector post-Brexit – Wales, as at present, or will London seek a power grab?

“We comprise about 5% of the UK’s population, but we receive almost 10% of European expenditure in these countries under the CAP. This reflects how much of Wales is agriculturally disadvantaged compared with other areas. We must struggle to retain every penny.

“Trade and exports must also be defended – fighting for full customs-free access to European markets and ensuring that farmers face no barriers to trade.

“I am of the opinion that Wales, through the National Assembly, must agree to any external trade deals before they are signed. This would ensure that these deals would not be detrimental to the interests of our farmers and our environment.

“Similarly, I believe that we must agree on a British framework for agriculture jointly with Scotland, England and Northern Ireland and reject any attempt by London to impose a system on us.

“Agriculture is devolved to Wales and the Welsh people voted in favour of this in our referendum in 2011. The referendum to leave the EU was not a referendum to take powers away from the Assembly.

“It is unclear at present how much input the Welsh Government and the National Assembly for Wales will have into this process.”

He laid stress on a new entrants scheme for the sector:

“I and Plaid Cymru have just succeeded in securing £6m for a grant scheme for young farmers over the next two years to ensure new entrants into the industry which will support the sector’s long-term future.

“This forms part of our attempt to ensure that the sector is ready to face the challenges of Brexit and wider demographic changes.

“Part of my vision for a sustainable, independent Wales is that we invest in tomorrow’s generation today, since they are the ones who will build and develop our abundant natural resources, and do so in a manner which will set a pattern for the whole world.”

Gweledigaeth newydd ar gyfer dyfodol ffermio ac amgylchedd

Mae Aelod Cynulliad Plaid Cymru Simon Thomas wedi areithio ynglŷn â dyfodol y diwydiant amaeth yng Nghymru yn ystod Cynhadledd Amaeth a Ffair Ddysgu yng Nghampws y Gelli Aur, Coleg Sir Gâr heddiw.

Yn ei araith mae Simon Thomas yn rhybuddio gwleidyddion o Lundain am geisio gwrthdro datganoli yn sgil y broses o adael yr Undeb Ewropeaidd.

Meddai’r Ysgrifennyddd Cabinet cysgodol dros Faterion Gwledig, AC y Canolbarth a’r Gorllewin, Simon Thomas:

“Mae amaeth Cymru yn wynebu’r sefyllfa fwyaf heriol ers yr ail ryfel byd, ac yn sicr nid oes neb heddiw a all gofio sefyllfa fwy cyfnewidiol neu gyfnod lle bu mwy o ansicrwydd ynghlyn a dyfodol y diwydiant.

“Mae llawer o’r heriadau yn deillio o’r penderfyniad i adael yr Undeb Ewropeaidd ond rhai hefyd yn deillio o newidiadau yn y ffordd rydym yn bwyta, masnachu ac yn meddwl am ein cefn gwlad a’r amgylchfyd. Nid y lleiaf o’r rheina yw newid hinsawdd.

“O edrych ar hyn credaf ei bod yn hynod bwysig ein bod chwilio am y ffyrdd gorau i gefnogi pobl ifainc mewn amaeth a gwneud amaeth yn ddiwydiant deniadol i bobl ifainc.

“Bydd angen syniadau a gwaed newydd arnom i fynd i’r afael a’r heriau hyn ac rwy’n awyddus iawn fod llywodraeth Cymru a’r Cynulliad Cenedlaethol yn annog pobl ifainc i fentro mewn amaeth.

“Mae’r diwydiant ffermio, a’r diwydiant bwyd a diod ehangach, yn holl-bwysig yng Nghymru o ran ein heconomi, ein ffordd o fyw ac er mwyn iechyd a llesiant ein poblogaeth.

“I fi, mae amaeth, a’r cyfle mae’n rhoi i ni i sirchau disteiniaeth gynaladwy o’n cefn gwlad, yn gonglfaen adeiladu cenedl.

Yn ei araith dywedodd Simon Thomas:

“Amaethyddiaeth yw’r sector sy’n wynebu’r ansicrwydd mwyaf yn sgil y penderfyniad i adael yr UE.

“Mae ansicrwydd ynglŷn a ariannu’r sector wedi Brexit, cytundebau masnach wedi Brexit ac ynglŷn a pwy fydd yn penderfynu ar ddeddfau a pholisïau ar gyfer y sector wedi Brexit – Cymru fel sydd ar hyn o bryd neu a fydd Llundain yn ceisio dwyn pwerau yn ol?

“Rydym tua 5% o boblogaeth y DU ond rydym yn derbyn bron 10% o’r gwariant Ewropeaidd o dan CAP yn y gwledydd hyn. Mae hyn yn adlewyrchu cymaint o Gymru sydd o dan anfantais amaeth wrth gymharu a llefydd eraill. Rhaid brwydro i gadw pob ceiniog.

“Rhaid hefyd amddiffyn masnach ac allforion  – ymladd dros mynediad llawn heb dollau i farchnadoedd Ewrop a sicrhau nad yw ffermwyr yn wynebu rhwystrau masnach.

“Rwyf o’r farn fod rhaid i Gymru, drwy’r Cynulliad, gytuno i unrhyw gytundebau masnach allanol cyn iddynt gael eu harwyddo. Byddai hyn yn sicrhau na fyddent yn andwyol i fuddiannau ein ffermwyr ni a’n hamgylchedd.

“Yn yr un ffordd credaf fod rhaid i ni gytuno fframwaith Brydeinig ar gyfer amaeth ar y cyd gyda’r Alban, Lloegr a Gogledd Iwerddon a gwrthod unrhyw ymgais i orfodi sustem arnom gan Lundain.

“Mae amaeth wedi’i datganoli i Gymru a phleidleisiodd pobl Cymru o blaid hynny yn ein refferendwm ni yn 2011. Nid oedd y refferendwm i adael yr UE yn refferendwm i dynnu pwerau oddiar y Cynulliad.

“Nid yw’n glir, ar hyn o bryd, faint o fewnbwn bydd Llywodraeth a Cynulliad Cenedlaethol Cymru yn ei gael yn y broses yma.

Pwysleisiodd cynllun newydd ddyfodiaid i’r sector:

“Rwyf i a Phlaid Cymru newydd llwyddo i sicrhau £6m ar gyfer cynllun grant ffermwyr ifainc dros y ddwy flynedd nesaf i sicrhau bod newydd ddyfodiaid yn dod i mewn i’r diwydiant i gefnogi dyfodol hir-dymor y sector.

“Mae hyn yn rhan o’m hymdrechion i sicrhau bod y sector yn barod i wynebu sialensiau Brexit a’r newidiadau demograffig ehangach.

“Rhan o’m gweledigaeth am Gymru gynaliadwy, annibynnol yw i ni fuddsoddi yn y genhedlaeth nesaf yn awr, gan mai hwy fydd yn adeiladu ac yn datblygu ein hadnoddau naturiol cyfoethog ac yn gwneud hynny mewn ffordd fydd yn batrwm i’r byd,”