Cyhoeddi cynlluniau diogelwch adeiladau newydd i Gymru

Mae’r cynigion yn y Papur Gwyn ar Ddiogelwch Adeiladau yn cwmpasu pob adeilad preswyl aml-feddiannaeth, o dŷ a drowyd yn ddwy fflat, i floc fflatiau uchel iawn.

Mae’r Papur Gwyn yn amlinellu diwygiadau mawr i’r ffordd rydym yn dylunio, adeiladu, rheoli a byw mewn eiddo er mwyn talu sylw i ddiogelwch ar bob cam yn oes adeilad, ac ar yr un pryd yn cynnig trywydd clir o ran atebolrwydd ar gyfer perchnogion a rheolwyr adeiladau, yn ogystal â system reoleiddio gryfach.

Building Safety White Paper – Quick Read Version – English

Mae hefyd yn cynnwys:

• Trywydd clir o ran atebolrwydd, gan bennu unigolion sydd â’r wybodaeth a’r arbenigedd priodol, a fydd yn gyfreithiol gyfrifol am ddiogelwch ac am leihau’r risg o dân gydol oes yr adeilad;
• Rhaglen wirio well yn ystod y gwaith adeiladu i gefnogi tystiolaeth o gydymffurfiaeth;
• Creu dau gategori risg, â gofyniad ar gyfer pob adeilad sy’n 18 metr meu fwy o daldra i gynnwys ‘Llinyn Aur’ o’r wybodaeth ddiweddaraf ynglŷn â’r gwaith o’u dylunio, eu hadeiladu ac o’u cynnal a’u cadw yn y tymor hir;
• Dyletswydd bod adeiladau yn meddu ar y gallu i gyfyngu tân i’r man lle y tarddodd am ddigon o amser i ganiatáu iddo gael ei ddiffodd;
• Dull cwbl newydd o nodi a lleihau’r risg o dân mewn blociau o fflatiau. Bydd hyn yn haws i landlordiaid ac eraill ei ddeall a’i roi ar waith, ac yn fwy effeithiol o ran lleihau risgiau i breswylwyr;
• Proses i’w gwneud yn bosibl i breswylwyr godi pryderon ynghylch diogelwch adeiladau;
• Un broses ar gyfer uwchgyfeirio pryderon at y rheoleiddiwr.

Mae Llywodraeth Cymru eisoes wedi cymryd nifer o gamau i wella diogelwch adeiladau. Fis Ionawr diwethaf, yn dilyn newid i reoliadau, gwaharddwyd defnyddio deunyddiau llosgadwy mewn systemau cladin yng Nghymru. Roedd hyn yn berthnasol i bob adeilad preswyl newydd (fflatiau, llety myfyrwyr a chartrefi gofal) ac ysbytai dros 18m o daldra.

Dywedodd Julie James:

“Yn sgil y drasiedi yn Nhŵr Grenfell, mae Llywodraeth Cymru eisoes wedi cymryd camau i wneud adeiladau’n fwy diogel i breswylwyr.

“Mae wedi bod yn eglur erioed, fodd bynnag, bod angen newidiadau llawer mwy sylfaenol i wella diogelwch adeiladau yn gyffredinol.

“Dyna pam rydym yn cynnig gwelliannau i bob cam yn oes adeiladau amlfeddiannaeth, o’u dylunio, drwy eu adeiladu ac i’w meddiannu, fel bod adeiladau newydd yn ddiogel i bob preswylydd.

“Yn bwysicaf oll, mae’r cynigion hyn wedi’u llunio i rymuso preswylwyr drwy roi llawer mwy o lais iddynt yn y materion sy’n effeithio ar eu cartrefi a thrwy ddarparu llwybrau clir iddynt fynegi pryderon a rhybuddio’r rhai sy’n gyfrifol pan aiff pethau o chwith. Rhaid i’r rhai sy’n berchen ar ein hadeiladau ac sy’n eu rheoli gadw at eu rhwymedigaeth i gywiro pethau.

“Bydd y cynigion hyn, os cânt eu gwneud yn gyfraith yn nhymor nesaf y Senedd, yn creu cyfundrefn newydd, a llawer gwell, sy’n rhoi diogelwch preswylwyr yn gyntaf.”