Mae ymchwil newydd gan arbenigwr o Brifysgol Abertawe wedi tynnu sylw at ddiffyg cytundeb ymhlith y cyhoedd ynghylch pigiadau atgyfnerthu o ran Covid-19 a brechu rhag y ffliw.
Gwnaeth yr astudiaeth gan Dr Simon Williams ddatgelu sut mae agweddau pobl tuag at bigiadau atgyfnerthu o ran Covid-19 yn cyfateb i’w hagweddau tuag at gael eu brechu yn y lle cyntaf – mae’r rhai a oedd yn amheus ynghylch cael eu brechu yn y lle cyntaf hefyd yn ansicr ynghylch pigiadau atgyfnerthu. Mae’r rhai a oedd yn awyddus i gael eu brechu yn y lle cyntaf yn tueddu i weld pigiadau atgyfnerthu fel estyniad o’u brechiadau blaenorol.
Mae’r astudiaeth newydd gael ei chyhoeddi ar wefan PsyArXiv , a ddefnyddir gan ymchwilwyr i rannu canfyddiadau newydd ar bynciau llosg cyn iddynt gael eu hadolygu gan gymheiriaid i’w cyhoeddi mewn cyfnodolyn (*rhagor o wybodaeth isod).
Roedd prif ganfyddiadau’r astudiaeth fel a ganlyn:
Mae bwriadau tuag at bigiadau atgyfnerthu’n cyfateb i benderfyniadau ar frechiadau cychwynnol.
Mae barn gymysg am bigiadau atgyfnerthu a brechu rhag y ffliw. Mae rhai pobl yn poeni y gallai cael pigiadau atgyfnerthu a brechiad rhag y ffliw ar yr un pryd ryngweithio i gael sgil-effeithiau annymunol.
Mae angen i’r negeseuon ynghylch pigiadau atgyfnerthu ystyried y ffaith bod rhai pobl yn amheus o hyd ynghylch cael eu brechu rhag Covid-19. Mae angen pwysleisio bod pigiadau atgyfnerthu’n ffordd o gynnal imiwnedd dros amser ac yn weithred ar y cyd i ddiogelu pobl eraill ac i ddiogelu normalrwydd.
Mae angen i negeseuon ynghylch pigiadau atgyfnerthu a brechu rhag y ffliw bwysleisio eu bod yn ddiogel ac yn gyfleus a bod y ddau ohonynt yn bwysig, yn enwedig i’r rhai sy’n agored i niwed yn glinigol.
Yr astudiaeth yw adroddiad diweddaraf prosiect Barn y Cyhoedd am Bandemig Covid-19 Prifysgol Abertawe. Mae’r gwaith ymchwil wedi cynnwys trefnu grwpiau ffocws ar-lein a chyfweliadau â phobl o bob rhan o’r DU, gan archwilio eu barn a’u profiadau ynghylch amrywiaeth o bynciau sy’n ymwneud â’r pandemig, gan gynnwys brechiadau o ran Covid-19.
Meddai Dr Williams, Uwch-ddarlithydd mewn Pobl a Sefydliadau: “Gallai negeseuon ynghylch pigiadau atgyfnerthu o ran Covid-19 gyfleu’r ffaith bod y rhai sydd eisoes wedi cael eu brechu rhag Covid-19 yn gweld y pigiad atgyfnerthu fel ffordd o ymestyn eu himiwnedd. Gan fod y mwyafrif helaeth o oedolion, yn enwedig oedolion hŷn ac aelodau o grwpiau sy’n agored i niwed, wedi cael eu brechiadau cychwynnol, byddwn yn disgwyl i’r rhan fwyaf o bobl dderbyn pigiadau atgyfnerthu pan fyddant yn cael eu cynnig.
“Er bod llawer o bobl yn amheus pan oedd brechlynnau o ran Covid-19 yn cael eu datblygu yn y lle cyntaf, mae’r rhan fwyaf o bobl yn debygol o weld bod pigiadau atgyfnerthu’n llai newydd ac, o ganlyniad i hynny, yn llai peryglus o ran sgil-effeithiau posib. Fodd bynnag, mae’r rhai sy’n dal i fod yn amheus am eu penderfyniad i gael eu brechu yn y lle cyntaf yn tueddu i fod yn llai cefnogol o’r syniad o gael pigiadau atgyfnerthu.
“Mae neges allweddol arall yn ymwneud â gweld pigiadau atgyfnerthu fel ffordd o ddiogelu’r rhyddid rydym yn ei fwynhau ar hyn o bryd ac o osgoi cyfyngiadau yn y dyfodol. Yn hyn o beth, gellir gweld pigiadau atgyfnerthu fel gweithred ar y cyd a all helpu i ddiogelu normalrwydd.
“Mae un testun pryder yn ymwneud â nifer y bobl sy’n debygol o gael eu brechu rhag y ffliw yn ystod y gaeaf. Yn yr astudiaeth hon, roedd rhai pobl yn poeni am y posibilrwydd y byddai pigiad atgyfnerthu o ran Covid-19 yn rhyngweithio â brechiad rhag y ffliw pe baent yn cael eu rhoi ar yr un pryd. Mae’n bwysig bod awdurdodau iechyd yn cyfleu’r glir i bobl yn y categorïau perthnasol ei bod hi’n ddiogel cael y ddau frechlyn ar yr un pryd, a’i bod hi’n bwysig diogelu eu hunain a phobl eraill dros y misoedd nesaf.”
Mae’r astudiaeth hon yn rhagargraffiad ac yn adroddiad rhagarweiniol gwaith sydd heb ei ardystio eto drwy adolygiad gan gymheiriaid. Ni ddylid dibynnu ar ragargraffiad i lywio ymarfer clinigol nac ymddygiad sy’n gysylltiedig ag iechyd ac ni ddylai’r cyfryngau sôn am ei ddeunydd fel gwybodaeth sefydledig.
Help keep news FREE for our readers
Supporting your local community newspaper/online news outlet is crucial now more than ever. If you believe in independent journalism, then consider making a valuable contribution by making a one-time or monthly donation. We operate in rural areas where providing unbiased news can be challenging. Read More About Supporting The West Wales Chronicle