Grant Cynllun Datblygu Garddwriaeth yn helpu tyfwyr yng Nghymru i ddod yn fwy effeithlon

Mae dau dyfwr o Gymru wedi gwella effeithlonrwydd eu mentrau ar ôl sicrhau arian drwy gynllun grant cyfalaf i brynu offer newydd.

Roedd ceisiadau a gyflwynwyd gan Tom Rees ac Andy Matthews ymhlith y rhai a fu’n llwyddiannus yn rownd ddiwethaf y Cynllun Datblygu Garddwriaeth.

Gyda ffenestr newydd ar gyfer y cynllun yn awr ar agor tan 12 Ionawr 2024, bu iddynt annog cynhyrchwyr garddwriaethol masnachol yng Nghymru i wneud cais.

I Mr Rees, roedd y grant yn golygu y gallai fuddsoddi mewn offer cynaeafu tatws i gyflymu gweithrediadau ar gyfer ei gynhaeaf yn 2023.

Mae’n tyfu tatws mewn cylchdro gyda grawnfwydydd cyfunadwy yn Sir Benfro ac roedd wedi manteisio ar y cynllun grant i gael cyllid o 40% i brynu triniwr tir a pheiriant plannu.

Roedd buddsoddi mewn triniwr tir a oedd hefyd yn gweithredu fel cribyn yn dileu’r angen i wneud hyn fel swydd ar wahân. “Gallaf yn awr wneud y ddwy swydd mewn un tro,” meddai Mr Rees, o Fferm Dudwell, ger Hwlffordd.

Sicrhaodd hefyd grant o 40% i brynu peiriant plannu allbwn uchel sydd wedi gwneud y gwaith plannu yn gyflymach ac yn fwy effeithlon.

“Ni fyddwn byth wedi gallu cael y ddau ddarn hyn o offer ar yr un pryd y llynedd heb y grant drwy’r Cynllun Datblygu Garddwriaeth,” meddai Tom.

Gydag un llygad bellach ar raddio ar y fferm, efallai y bydd yn gwneud cais am grant yn y ffenestr ddiweddaraf i hwyluso hyn.

Defnyddiodd y cynhyrchydd llysiau a ffrwythau Andy Matthews y cynllun i ariannu offer newydd yn rhannol i ddyfrhau ei ffrwythau meddal casglu eich hun yn Aberbran Fawr, ger Aberhonddu.

Roedd Mr Matthews wedi newid cynhyrchu i gynhyrchu ar ben bwrdd a photiau oherwydd pwysau clefyd a bod angen dyfrhau.

I ddechrau, prynodd yr offer yr oedd arno ei angen yn ail law oherwydd cyfyngiadau cost, ond roedd rhai problemau gyda hyn, gan gynnwys rhwystrau i’r peiriannau bwydo yn raddol a arweiniodd at rai planhigion yn marw neu’n profi rhwystr.

Gwnaeth gais am grant drwy’r Cynllun Datblygu Garddwriaeth i helpu i ariannu offer newydd gyda system fwydo yn raddol fwy dibynadwy. Cafodd pwmp a system reoli newydd eu hariannu’n rhannol hefyd.

“Byddai wedi bod yn anodd prynu’r offer hwn heb y cyllid o 40%, oherwydd, gydag ond dau hectar, rydym yn fenter eithaf bach, ond mae angen offer tebyg i fusnesau sy’n gwneud pethau ar raddfa llawer mwy,” meddai Mr Matthews.

“Roedd y grant o fudd mawr i ni, gan ei fod yn ein galluogi i wneud popeth ar yr un pryd.”

Sefydlwyd y Cynllun Datblygu Garddwriaeth, sy’n rhan o adferiad gwyrdd Cymru o Covid-19, i gefnogi cynhyrchwyr garddwriaethol masnachol presennol i ddatblygu eu busnesau trwy fuddsoddi mewn offer a thechnoleg newydd sy’n cynnig buddion clir a mesuradwy i’w menter arddwriaethol.

Mae’n berthnasol i fusnesau garddwriaethol sydd am ehangu cynhyrchiant yn gynaliadwy, arallgyfeirio i gnydau newydd, gwella effeithlonrwydd cynhyrchu a gwella ansawdd cynnyrch, yn ogystal â chael mynediad i farchnadoedd newydd, gwella cyflogaeth leol a chefnogi’r economi wledig.

Mae gan y cylch ariannu diweddaraf gyllideb ddangosol o £1miliwn.

Ceir rhagor o fanylion ar https://www.llyw.cymru/cynllun-datblygu-garddwriaeth-ffenestr-3-llyfryn-rheolau