Hanes cyfoethog yr RNLI yn cael ei arddangos mewn arddangosfa newydd yn Oriel y Parc

Bydd arddangosfa newydd yn Oriel y Parc, Canolfan Ddarganfod y Parc Cenedlaethol, sy’n dathlu 200 mlynedd o’r RNLI, yn cael ei lansio ddiwedd y mis hwn gyda digwyddiad agoriadol cyffrous.

Mae Calon a Chymuned: RNLI 200 wedi’i ysbrydoli gan hanesion dewrder o’r chwe gorsaf bad achub a 13 o draethau achubwyr bywyd RNLI ar hyd arfordir hardd ond peryglus Sir Benfro. Wedi’i amseru i gyd-fynd â phen-blwydd yr RNLI yn 200 oed, mae’r arddangosfa yn gydweithrediad rhwng Amgueddfa Cymru, yr RNLI ac Awdurdod Parc Cenedlaethol Arfordir Penfro.

Yn cynnwys straeon, lluniau ac arteffactau, bydd Calon a Chymuned hefyd yn cynnwys crefft achub dosbarth Arancia, gan gynnig cyfle i ymwelwyr fynd ar y cwch, rhoi cynnig ar offer RNLI a chael blas ar achub ar y môr.

Bydd yr arddangosfa’n agor ddydd Sadwrn 29 Mehefin, gyda dathliad a rhaglen orlawn o gerddoriaeth, sgyrsiau a gweithgareddau i’r teulu cyfan.

Am 2pm a 2.45pm, bydd Dr Julian Whitewright, Uwch Ymchwilydd (Morwrol) yng Nghomisiwn Brenhinol Henebion Cymru, yn rhoi sgyrsiau 15 munud ar ddau ddigwyddiad achub nodedig o’r 20fed ganrif – llongddrylliad 1900 y Cashier oddi ar arfordir Solfach, a oedd yn cynnwys bad achub rhwyfo Little Haven; a’r rôl a chwaraewyd gan fad achub Tyddewi mewn digwyddiad yn ymwneud â thri cwch tynnu a gollwyd i’r gorllewin o Solfach ym 1981.

Gyda diogelwch dŵr yn thema allweddol yn yr arddangosfa, bydd pod ymgysylltu ar agor drwy gydol y dydd i ddarparu arddangosiadau a chyngor diogelwch dŵr gan yr RNLI a Sian Richardson, sylfaenydd y Bluetits Chill Swimmers.

Bydd cerddoriaeth fyw yn cael ei pherfformio gan y Solva Ukelele Pirates a Mike Chant, mecanydd bad achub Tyddewi.

Yn ogystal â gemau ar thema’r môr, bydd ymwelwyr iau yn cael cyfle i ddod yn beirianwyr a dewiniaid mewn gweithdy galw heibio thema thawmatropau gyda’r artist lleol, Kate Evans. Mae thawmatrop yn un o’r ffurfiau cynharaf o animeiddio ac mae’n degan rhith optegol wedi’i wneud o ddisg bapur, gyda llun ar bob ochr.

Dywedodd Rheolwr Oriel y Parc Rachel Perkins: “Rydym wrth ein bodd yn cyflwyno Calon a Chymuned, profiad diddorol a rhyngweithiol a fydd, gobeithio, yn swyno ein hymwelwyr. Drwy arddangos straeon lleol anhygoel am ddewrder ac ymroddiad gan yr RNLI, ein nod yw dyfnhau gwerthfawrogiad y cyhoedd o’u gwaith hanfodol a gobeithio ysbrydoli cenhedlaeth newydd o gefnogwyr a gwirfoddolwyr a fydd yn parhau ag etifeddiaeth achub bywydau am flynyddoedd i ddod.”

Bydd digwyddiad agoriadol Calon a Chymuned yn cael ei gynnal ddydd Sadwrn 29 Mehefin, rhwng 10am a 3pm. Mae mynediad i’r arddangosfa ryfeddol hon yn rhad ac am ddim a bydd yn cael ei harddangos yn Oriel y Parc tan 1 Mehefin 2025.

Mae rhagor o wybodaeth am hyn a digwyddiadau ac arddangosfeydd eraill yn Oriel y Parc ar gael yn www.orielyparc.co.uk.

Mae arddangosfa gysylltiedig o’r enw Ar Frig y Don hefyd ar agor yn Amgueddfa Genedlaethol y Glannau Abertawe tan 16 Mawrth, 2025. Mae rhagor o wybodaeth ar gael yn https://amgueddfa.cymru/abertawe.